สุรินทร์จังหวัดใหญ่แห่งลุ่มน้ำมูล เป็นจังหวัดที่คนทั่วไปทั้งชาวไทย และชาวต่างประเทศ ต่างรู้จักกันดีว่าเป็นเมืองช้างกิตติศัพท์ชื่อเสียงความยิ่งใหญ่ ความน่ารัก ความแสนรู้ของช้างจังหวัดสุรินทร์ เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวที่โดดเด่นไม่มีใครเหมือน ช้างสามารถสร้างชื่อเสียงให้กับทางจังหวัด และดึงดูดนักท่องเที่ยวได้เป็นอย่างดี นักท่องเที่ยวจะพบเห็นช้างตามร้านอาหาร ช้างเดินอยู่ข้างถนนปะปนกับประชาชนได้อย่างปกติธรรมดาเหมือนสัตว์เลี้ยงทั่วไป แสดงให้เห็นถึงความผูกพันระหว่างช้างกับคนมาช้านาน ชาวสุรินทร์ถือว่าช้างเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่สืบทอดกันมาแต่โบราณ กล่าวได้ว่าช้างเป็นสัตว์คู่บ้านคู่เมืองสุรินทร์ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ดังคำขวัญของจังหวัดที่ว่า “สุรินทร์ถิ่นช้างใหญ่ ผ้าไหมงาม ประคำสวย ร่ำรวยปราสาท ผักกาดหวาน ข้าวสารหอม งามพร้อมวัฒนธรรม”
เมื่อปี พ.ศ.2498 มีการรวมช้างทั้งหมดในจังหวัดสุรินทร์ขึ้นเป็นครั้งแรก มีช้างรวมกันประมาณ 200 เชือก ที่อำเภอท่าตูม โดยมีนายอำเภอท่าตูมคือ นายวินัย สุวรรณกาศ เป็นผู้จัดขึ้น ประชาชนทั่วไปให้ความสนใจมาก นายอำเภอจึงดำริจัดงานช้างขึ้นครั้งแรกในเวลาต่อมาเมื่อวันที่ 19 พฤศจิกายน พ.ศ.2503 เป็นการฉลองที่ว่าการอำเภอใหม่ โดยจัดที่บริเวณสนามบินเก่าอำเภอท่าตูม (ปัจจุบันคือที่ตั้งโรงเรียนท่าตูมประชาเสริมวิทย์) การจัดงานครั้งนั้นมีรายการแสดง การเดินขบวนแห่ช้าง การคล้องช้าง การแข่งขันช้างวิ่งเร็วและยังมีการแสดงรื่นเริงอื่นๆ ประกอบอีกด้วย เช่น การแข่งเรือ แข่งขันกีฬาอำเภอ งานครั้งนี้ประสบความสำเร็จด้วยดี เพราะได้การส่งเสริมการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (อ.ส.ท. ปัจจุบันคือ การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย ททท.) จึงเสนอกระทรวงมหาดไทย ให้สนับสนุนจัดการแสดงเกี่ยวกับช้างของจังหวัดสุรินทร์เป็นงานประเพณีและงานประจำปี โดยวางแผนประชาสัมพันธ์ทั้งในและนอกประเทศให้ดี งานนี้ส่งเสริมการท่องเที่ยวของจังหวัดสุรินทร์ได้เป็นอย่างดี ดังนั้น อ.ส.ท. จึงได้ร่วมมือกับจังหวัดจัดเจ้าหน้าที่มาฝึกช้าง กำหนดรูปแบบเพื่อดึงดูดนักท่องเที่ยว กำหนดงานเมื่อวันที่ 18 พฤศจิกายน พ.ศ.2504 เป็นปีที่ 2 จัดที่อำเภอท่าตูมเช่นเดิม งานช้างปีที่ 2 ประสบผลสำเร็จด้วยดี การแสดงของช้างในปีต่อๆ มาได้ปรับปรุงรูปแบบให้สวยงาม น่าตื่นเต้นมากขึ้นเป็นลำดับ โดยเฉพาะในรายการแสดงของช้าง ประกอบด้วยรายการต่างๆ ได้แก่ขบวนช้างพาเหรด ช้างปฏิบัติตามคำสั่ง ช้างแสนรู้ ช้างวิ่งเร็ว ช้างวิ่งข้ามคน ช้างเตะฟุตบอล และขบวนช้างศึก และต่อมาก็มีการแสดงช้างต่อเนื่องมาทุกปีทำให้คนทั้งในประเทศและต่างประเทศรู้จักช้างสุรินทร์เป็นอย่างดีว่าเป็นจังหวัดที่มีช้างแสนรู้มากที่สุด ต่อมาทางคณะกรรมการเห็นว่าควรย้ายสถานที่แสดงจากอำเภอท่าตูมมายังสถานที่แสดงจากอำเภอท่าตูม มายังสถานที่ใกล้ไปมาสะดวกเพื่อความเหมาะสมจึงได้มาจัดการแสดงช้างที่สนามกีฬาจังหวัด ตั้งแต่ พ.ศ.2505 สมัยนายคำรณ สังขกร เป็นผู้ว่าราชการจังหวัดขณะนั้นสืบมาจนถึงปัจจุบัน
ช่วงที่น่าไปเยี่ยมหมู่บ้านมากที่สุดคือ ช่วงเดือนพฤศจิกายน ถึงเดือนธันวาคมเพราะควาญช้างจะกลับมาเก็บเกี่ยวข้าว และนำช้างมาร่วมงานแสดงของจังหวัด ซึ่งจะมีช้างกลับมาอยู่บ้านเป็นจำนวนมาก กรณีที่เดินทางกันมาเป็นกลุ่ม และต้องการให้ช้างมาแสดงให้ดูในวันธรรมดาสามารถติดต่อล่วงหน้าได้ที่ผู้ใหญ่บ้านประกิต กลางพัฒนา ผู้ใหญ่บ้านตากลาง ตำบลกระโพ อำเภอท่าตูม โทร. 0-1999-1910, 0-1967-5015 หรือที่ว่าการอำเภอท่าตูม โทร.0-4459-1141, 0-4459-1058 ค่าเข้าชมชาวไทย คนละ 50 บาท ชาวต่างประเทศ 100 บาท ส่วนการนั่งช้างเที่ยวชมหมู่บ้านหรือลัดเลาะแม่น้ำนั้นก็แล้วแต่จะตกลงราคากันเอง
ข้อมูลช้างเลี้ยง จังหวัดสุรินทร์
ลำดับที่
|
พื้นที่ / อำเภอ
|
จำนวนช้างทั้งหมด
|
อยู่ในพื้นที่
|
ไป กทม.
|
หากินที่อื่น
|
ไม่ระบุ
|
รวม
|
(เชือก)
|
คิดเป็น
|
(เชือก)
|
(เชือก)
|
(เชือก)
|
(เชือก)
|
(เชือก)
|
1
| อ.เมืองสุรินทร์ |
97
|
19.76%
|
-
|
-
|
-
|
97
|
97
|
2
| อ.จอมพระ |
2
|
0.41%
|
-
|
-
|
2
|
-
|
2
|
3
| อ.ท่าตูม |
263
|
53.56%
|
87
|
35
|
141
|
-
|
263
|
4
| อ.ชุมพลบุรี |
76
|
15.48%
|
-
|
-
|
-
|
76
|
76
|
5
| อ.สังขะ |
23
|
4.68%
|
-
|
-
|
22
|
1
|
23
|
6
| อ.เขวาสินรินทร์ |
27
|
5.50%
|
-
|
-
|
21
|
6
|
27
|
7
| อ.พนมดงรัก |
3
|
0.61%
|
-
|
-
|
3
|
-
|
3
|
รวม
|
491
|
100 %
|
87
|
35
|
189
|
180
|
491
|
|
17.72%
|
7.13%
|
38.49%
|
36.66%
|
100 %
|
ที่มา : ที่ทำการปกครองจังหวัดสุรินทร์
รายชื่อเจ้าของช้างที่มีช้างในครอบครอง ตั้งแต่ 5 เชือกขึ้นไป
ลำดับ
|
ชื่อ-นามสกุล
|
ที่อยู่ (เจ้าของช้าง)
|
ทะเบียนช้าง
|
ช้างในครอบครอง
|
คิดเป็น
|
1
| นายสินชัย ธนสมุทร | 136/3 ถ.จิตรบำรุง ต.ในเมือง อ.เมือง จ.สุรินทร์ | อ.เมืองสุรินทร์ |
16 เชือก
|
3.26%
|
2
| นางพัชรา ดูกิจติเกษม | 67-71 ถ.ปัทมานนท์ ต.ในเมือง
อ.เมือง จ.สุรินทร์ | อ.เมืองสุรินทร์ |
76 เชือก
|
15.48%
|
3
| นายสมโรจน์ ดูกิจติเกษม | ถ.ปัทมานนท์ ต.ในเมือง อ.เมือง
จ.สุรินทร์ | อ.ท่าตูม |
12 เชือก
|
2.44%
|
4
| นายดา จงใจงาม | 50 ม. 13 ต.กระโพ อ.ท่าตูม จ.สุรินทร์ | อ.ท่าตูม |
7 เชือก
|
1.43%
|
5
| นายประกิต
กลางพัฒนา | 30 ม. 9 ต.กระโพ อ.ท่าตูม
จ.สุรินทร์ | อ.ท่าตูม |
9 เชือก
|
1.83%
|
6
| นายมาก ศรีสุข | 20 ม.7 ต.กระโพ อ.ท่าตูม จ.สุรินทร์ | อ.ท่าตูม |
12 เชือก
|
2.44%
|
7
| นายบุญมา
จงใจงาม | 39 ม. 11 ต.กระโพ อ.ท่าตูม
จ.สุรินทร์ | อ.ท่าตูม |
7 เชือก
|
1.43%
|
8
| นายเปา จงใจงาม | 13 ม.3 ต.กระโพ อ.ท่าตูม จ.สุรินทร์ | อ.ท่าตูม |
7 เชือก
|
1.43%
|
9
| นายสุริยะ ร่วมพัฒนา | 91 ม. 1 ต.กระโพ อ.ท่าตูม จ.สุรินทร์ | อ.ท่าตูม |
18 เชือก
|
3.67%
|
10
| นายวัน เรียงเงิน | ม. 4 ต.เขวาสินรินทร์ กิ่ง อ.เขวาฯ
จ.สุรินทร์ | กิ่ง อ.เขวาฯ |
8 เชือก
|
1.63%
|
